Trong thời đại kinh doanh hiện nay, thị trường ngày càng trở nên cạnh tranh khốc liệt đòi hỏi các nhà kinh doanh phải luôn nắm bắt xu hướng và đưa ra các quyết định chiến lược nhanh chóng.
Chính vì vậy, sơ đồ tư duy ngày càng được coi là một công cụ hữu hiệu hỗ trợ công tác hoạch định các chiến dịch và chiến lược marketing. Vậy sơ đồ tư duy marketing là gì? Nó có những ứng dụng và lợi ích gì trong marketing? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
Khái niệm sơ đồ tư duy
Sơ đồ tư duy (Mind map) – được phát minh bởi Tony Buzan – là một dạng hình ảnh trực quan dùng để biểu diễn các khái niệm, định nghĩa, nhiệm vụ hoặc các mục được liên kết với nhau dựa trên khái niệm tổng quát hoặc chủ đề cụ thể. Sơ đồ tư duy không chú trọng đến cách ghi chú theo mẫu bố cục hàng ngang truyền thống, ngược lại còn cho phép người dùng tự do sáng tạo theo cách riêng.
Đơn giản hơn, thay vì sử dụng một câu văn để diễn giải toàn bộ ý nghĩa thì sơ đồ tư duy cho phép bạn trực quan hóa nội dung bằng các hình ảnh, từ khóa, đường nối. Qua đó, những ghi chú đơn điệu sẽ được thể hiện thành “bức tranh” đẹp đẽ, đầy màu sắc và không kém phần logic, chặt chẽ.
Lợi ích của việc sử dụng sơ đồ tư duy trong marketing
Kiểu ghi chú truyền thống (diễn đạt toàn bộ thông tin bằng các câu văn) có thể chưa thỏa mãn khả năng kết nối giữa các thông tin cũ và mới, nhưng mind map thì ngược lại. Những mẫu sơ đồ tư duy có thể tạo ra một bức tranh toàn thể giúp bạn dễ dàng truy xuất thông tin dù là trong ngữ cảnh nào.
Sơ đồ tư duy là một phương pháp hiệu quả để hình thành ý tưởng và liên kết các khái niệm với nhau. Trong Marketing, nó có thể được sử dụng để lập kế hoạch và chiến lược, giúp hợp lý hóa quá trình tạo nội dung.
Các marketer có thể sử dụng sơ đồ tư duy để thúc đẩy tư duy sáng tạo, ghi chú và brainstorm, đẩy nhanh quá trình hình thành ý tưởng và cải thiện teamwork. Bằng cách suy nghĩ trực quan, bạn có thể “vẽ” ra một cấu trúc rõ ràng cho các ý tưởng của mình, điều này có thể giúp bạn ưu tiên những ý tưởng khả thi và lưu lại những ý tưởng cần xem xét để sử dụng trong tương lai.
Việc sử dụng sơ đồ tư duy để trình bày cũng là một cách tuyệt vời để truyền đạt ý tưởng tới khách hàng hoặc các bên liên quan.
Ngoài ra, bản đồ tư duy cũng có thể được sử dụng để lập kế hoạch dự án. Chúng có thể được sử dụng để phác thảo các báo cáo tiến độ hoặc giao nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm để giúp lập kế hoạch và quản lý dự án.
Cấu trúc của sơ đồ tư duy marketing
Thông thường, các sơ đồ tư duy sẽ có những phần chung như:
- Chủ đề chính: Đây thường là chủ đề chính, thường được bố trí ngay trung tâm của sơ đồ tư duy. Có thể xem đây như là gốc rễ của sơ đồ tư duy.
- Nội dung trọng tâm: đây thường là các tiêu đề chính, quan trọng cần phải nhớ để hình thành thân cho một cây sơ đồ tư duy.
- Các ý phụ: Đây là những nội dung cụ thể và chi tiết, triển khai cho các ý của nội dung trọng tâm. Hãy tưởng tượng chúng là nhánh của cây sơ đồ tư duy cho dễ hình dung.
- Các hình vẽ minh họa: Để sơ đồ tư duy được trực quan và bắt mắt hơn, bạn có thể trang trí thêm hình vẽ và màu sắc khác nhau, xem như là hoa và quả của cây sơ đồ tư duy.
- Các đường liên kết, dấu mũi tên: Để các bộ phận của cây sơ đồ tư duy được liên kết với nhau, có thể sử dụng các dấu mũi tên hoặc các biểu tượng thể hiện sự liên kết.
Hướng dẫn xây dựng sơ đồ tư duy cho marketing
Xác định mục tiêu, nội dung trọng tâm
Đầu tiên, hãy xác định ý tưởng hoặc chủ đề chính mà bạn muốn thực hiện. Đây sẽ là ý tưởng trung tâm và là điểm khởi đầu của bản đồ tư duy của bạn, từ đó các ý tưởng và khái niệm khác sẽ phát triển. Viết nó vào giữa một trang trống và đặt nó trong một vòng tròn.
Phát triển các nhánh từ ý chính
Các nhánh là các ý tưởng phụ liên quan đến ý chính, nên sử dụng các đường cong để nối các nhánh với ý chính. Các nhánh có thể được chia thành các cấp độ khác nhau, tùy theo mức độ chi tiết của thông tin.
Sắp xếp cấu trúc và mối quan hệ
Từ chủ đề chính, hãy trích xuất các ý tưởng nội dung có thể có và tạo các chủ đề phụ. Ví dụ, với chủ đề là Design Thinking, các nhánh phụ có thể là ‘định nghĩa tư duy thiết kế’, ‘quy trình tư duy thiết kế’, ‘ứng dụng tư duy thiết kế’ và các chủ đề khác bổ sung các khía cạnh khác nhau của ý tưởng trung tâm.
Sử dụng hình ảnh minh họa hiệu quả
Sử dụng các tín hiệu thị giác như màu sắc và hình ảnh không chỉ có thể làm cho sơ đồ tư duy thêm hấp dẫn hơn mà còn có thể giúp người đọc dễ liên tưởng và xử lý ý tưởng tốt hơn. Thêm biểu tượng, đồ họa hoặc hình minh họa vào bản đồ tư duy của bạn và các ý tưởng liên quan đến phối hợp màu sắc để cải thiện khả năng hiểu và dễ dàng thu hút sự chú ý của khán giả.
Ứng dụng của sơ đồ tư duy vào thực tiễn marketing
Hỗ trợ hoạch định chiến lược
Marketing master plan của bạn quyết định rất nhiều về cách nhóm của bạn sẽ làm việc: bạn sẽ tập trung vào chủ đề nào, bạn cần những công cụ nào và những người bạn cần thuê. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là đảm bảo kế hoạch tiếp thị của bạn rõ ràng, ngắn gọn và dễ hiểu cho cả nhóm của bạn. Mặc dù vậy, kế hoạch của bạn cũng phải chứa tất cả các chi tiết cần thiết để làm cho công việc của bạn thành công.
Như vậy mới thấy, bản đồ tư duy mang là một công cụ tuyệt vời như nào. Chúng cho phép lưu trữ và cấu trúc một lượng lớn thông tin trong khi vẫn giữ được bức tranh tổng thể có thể mà ai nhìn vào cũng có thể nắm bắt được trong nháy mắt.
Trong Marketing Plan, sơ đồ tư duy được ứng dụng để:
- Phát triển sơ đồ tổ chức mô tả hệ thống phân cấp, cơ cấu nhóm và trách nhiệm.
- Tạo bản đồ tư duy có liên kết đến các tài liệu cần thiết cho giai đoạn kế hoạch, chẳng hạn như ngân sách, KPI, v.v.
- Thường xuyên trình bày bản đồ tư duy của bạn cho nhóm của bạn để đảm bảo mọi người đều hiểu rõ.
Phân tích và đánh giá tình hình
Sơ đồ tư duy thể hiện tổng thể các yếu tố liên quan với mối quan hệ logic giữa chúng. Vậy nên chúng cho phép người xem có thể xem xét vấn đề từ nhiều góc độ, khía cạnh khác nhau một cách trực quan. Một nghiên cứu cho thấy các sinh viên có ý định làm luận văn hoặc bắt tay thực hiện một dự án có thể sử dụng mẫu sơ đồ tư duy để “nâng cấp” cấu trúc của dự án, củng cố tính mạch lạc, cải thiện chất lượng công việc.
Sơ đồ tư duy giúp dễ dàng nhận biết được nguyên nhân gốc rễ của vấn đề để từ đó đánh giá được tác động của các yếu tố cũng như mối quan hệ giữa chúng. Trong khi làm việc nhóm, thay vì viết ra toàn bộ thông tin được đề cập trong cuộc họp, sơ đồ tư duy cho phép bạn lựa chọn và tổng hợp ý kiến đóng góp của các thành viên trong nhóm một cách chủ động và sáng tạo, dễ dàng theo dõi trong những lần thảo luận tiếp theo.
Ra quyết định nhanh chóng
Nhờ những lợi ích to lớn của mình mà bản đồ tư duy dễ dàng đưa ra các phương án, giải pháp khắc phục. Cùng với đó có thể giảm thiểu rủi ro do đã xem xét được nhiều góc độ trước khi quyết định.
Nên xây dựng các sơ đồ tư duy cho từng tình huống, thị trường cụ thể. Cập nhật sơ đồ khi có thay đổi lớn về môi trường kinh doanh. Lưu ý cần đảm bảo tính logic và mối liên hệ giữa các yếu tố trên sơ đồ.
Kết luận
Như vậy, sơ đồ tư duy là một công cụ hữu ích cho các nhà kinh doanh và chuyên gia marketing. Nó giúp trực quan hóa thông tin, phân tích các mối liên hệ nhân quả, từ đó đưa ra đánh giá và quyết định hiệu quả.
Để xây dựng được những sơ đồ tư duy phục vụ cho mục đích marketing tốt nhất, cần xác định rõ mục tiêu, chọn lọc thông tin liên quan và thể hiện chúng một cách logic, mạch lạc trên sơ đồ. Các nhà kinh doanh nên ứng dụng sơ đồ tư duy vào các hoạt động như phân tích thị trường, đối thủ cạnh tranh, đánh giá hiệu quả chiến dịch hay ra quyết định về sản phẩm, giá cả và địa điểm phân phối sản phẩm.
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về cách ứng dụng sơ đồ tư duy trong lĩnh vực marketing. Chúc các bạn thành công!